Districtsplan Strijp, Eindhoven

Districtsplan Strijp_stedelijk en intiem wonen in Strijp

District Strijp is opgebouwd vanuit oude Philipswijken, de basis van Eindhoven. Woningcorporatie Woonbedrijf beheert meer dan de helft van de in Strijp aanwezige 6000 woningen. Woonbedrijf kent dan ook veel bewoners in de 22 buurten. Dat maakt het uitzoomen wel eens lastig. 12N urban matter hielp daarbij, ontwikkelde samen met de medewerkers de visie op het gebied en legde dit voor Woonbedrijf vast in dit districtsplan.

Niet langer ‘oude Philipstijd’

Nergens in Nederland is zo goed te zien is hoe veel invloed de industriële revolutie had op de Nederlandse stedenbouw. Grote fabrieksterreinen en bijbehorende arbeidersbuurten wisselen elkaar af in Strijp. Maar de nieuwe bewoners, zoals jonge designers, thuiswerkende gezinsbegeleiders en mobiele consultants, leven en werken niet meer in de ‘oude Philipstijd’. Niet vreemd dus dat vernieuwende ontwikkelingen, zoals transformatie en verdichting, steeds meer opkwamen de laatste jaren. Tijd om stadsdeel Strijp onder de loep te nemen: welke visie maakt van Strijp het levendige, creatieve, stedelijke, maar ook dorpse, historische stadsdeel dat de corporatie voor ogen heeft?

Het districtsplan heeft twee hoofddoelen. Enerzijds verbindt het de sociale en ruimtelijke ontwikkelingen in de afzonderlijke buurten. Op de tweede plaats geeft het districtsplan inzicht in de opgave en de werkwijze van de corporatie in Strijp als stadsdeel. De problemen, uitdagingen en hoofdrichtingen moeten helder worden gemaakt voor alle Woonbedrijf medewerkers, professionele partijen en bewonersorganisaties. In een tijd van een meer en meer terugtrekkende overheid en grote veranderingen in de vastgoedsector moet ook de corporatie binnen die samenwerking een heldere positie aangeven.

Beheren, ontwikkelen en verbinden

Samen met betrokken partijen is 12N de zoektocht naar de toekomst van Strijp aangegaan. De zoektocht leidde tot drie hoofdpunten in de opgave en de werkwijze: beheren, ontwikkelen en verbinden. Het beheren gaat verder dan alleen het handhaven van de woningen. Er wordt verder gedacht, zoals het bieden van kansen aan bewoners door sociale ondersteuning.
Het ontwikkelen van onder andere braakliggende terreinen en leegstaande panden vindt plaats in de buurten waar Woonbedrijf veel eigendom heeft. Niet alleen, maar samen met de gemeente en andere betrokken partijen die hetzelfde doel hebben. De leefbaarheid en het woonklimaat moeten worden verbeterd, ondanks de economisch zwakkere tijd. Denk hierbij aan het Hoofdkwartier Drents Dorp , waar wijkvernieuwing plaats vindt in het tijdelijk informatiecentrum onder een viaduct.
Het verbinden brengt samenhang in de ontwikkelingen die gelijktijdig in Strijp plaats vinden. Afwegingen kunnen beter worden gemaakt. Wat te doen met leegstaande bebouwing, of waar komt een nieuwe supermarkt en wie heeft daar eigenlijk inspraak in? Hoe kan de gemeentelijke sociaal-maatschappelijke analyse van geheel Strijp gekoppeld worden aan de toekomstplannen van Woonbedrijf? Afwegingen voor dergelijke vragen worden integraal gemaakt in de grootstedelijke nieuwbouw in de buurt Strijp-S en de ontwikkeling van een breed gedragen sociaal-ruimtelijke toekomstvisie in de buurt Lievendaal.

Download Districtsplan Strijp

In opdracht van: Woonbedrijf
Met ondersteuning van: Timo Bralts – Bestwerk, layout en cartografie en Dorot Sobczyck – fotografie
Periode: vanaf februari 2012

Gebiedsvisie station Driebergen

Station Driebergen-Zeist Gebiedsvisie_organische ontwikkeling 

Een gebiedsvisie voor het station Driebergen-Zeist, met een verleidelijk ruimtelijk kader. Die ontwikkelde 12N Urban Matters voor de gemeente Zeist en Utrechtse Heuvelrug. Geen blauwdruk, geen prachtige maquette, maar een plan waarmee eigenaren en gebruikers worden verleid tot het aangaan van nieuwe kwalitatieve ontwikkelingen. Mét heldere richtlijnen. Diverse verkeerstechnische maatregelen zijn in een ver gevorderd stadium van besluitvorming. De status van het treinstation, een grote P+R-parkeergelegenheid, een nieuw busstation en een ongelijkvloers kruising zijn uitgangspunten. Daarnaast zijn er enkele concrete initiatieven van lokale eigenaren, waaronder de vestiging van een nieuw Triodoskantoor op landgoed De Reehorst.

Doel is om de directe omgeving van het station mee te laten liften met de verkeerskundige ontwikkelingen. Het gebied gaat naar verwachting de komende tien jaar een enorme ontwikkeling doormaken.

12N maakte eerst een plan van aanpak dat is gericht op het werken aan een verleidelijk gemeenschappelijk toekomstbeeld. Samen met eigenaren, gebruikers en belangengroepen in het gebied. Innovatief en duurzaam ruimtegebruik zijn kerndoelen in de ambities van de “parel aan de Stichtse Lustwarande”. Vervolgens worden de spelregels gemaakt, terwijl het spel al gespeeld wordt. Met andere woorden: tijdens het ontwikkelen van deze gebiedsvisie zijn particuliere initiatieven al in volle gang. Zonder vastgestelde kaders, maar wel met een goede afstemming tussen de betrokken partijen in het gebied en de overheden (twee gemeenten en de provincie).

Het resultaat is de gebiedsvisie die de leidraad vormt voor gemeenten Zeist en Utrechtse Heuvelrug, projectorganisatie INFRA van het station, en de andere gebiedspartijen (ondernemers, bewoners en gebruikers). Hier worden onder andere streefbeelden geschetst en organische stedenbouw beschreven voor de komende decennia.

Een concreet voorbeeld van de uitwerking van de gebiedsvisie is de parkeergarage Driebergen-Zeist. 12N heeft de eerste fase van het traject in beeld gebracht: de opgave, het programma en een ruimtelijke studie. Daarbij is een bondige ruimtelijke analyse gemaakt (water-, landschap, bebouwing, route-, ecologische structuren).

In opdracht van: gemeentes Zeist en Utrechtse Heuvelrug
In samenwerking met: Verhoeven|De Ruijter
Periode: vanaf augustus 2011

Loft ontwerp: wonen + werken

Woonwerkruimte_transformatie garageloods centrum Eindhoven

Fulco Treffers van 12N Urban Matters ontwierp zijn eigen woonwerkruimte. Hij transformeerde een oude garageloods in het centrum van Eindhoven tot multifunctionele leefruimte. Met behoud van het industriële karakter van het pand, en met veel vrijgehouden ruimte voor ongeplande extra functies en activiteite

De transformatie was een architectonische opgave, maar ondanks de kleine schaal kun je deze ontwikkeling ook zien als een voorbeeld van kleinschalige stedelijke ontwikkeling. De buurt en de gemeente waren enthousiast over de ontwikkelingen en hebben waar nodig de medewerking verleend.

Het ontwerp geeft een oplossing aan de belangrijkste bouwfysische beperkingen van het pand, en houdt de meest krachtige elementen overeind. Het gebouw is ingeklemd tussen schuren, hallen en tuinen, en staat volledig op de eigen kavelgrens. Er was oorspronkelijk nauwelijks daglicht en geen buitenruimte. Het  gebrek aan daglicht is opgelost door een lichtstraat over de volle lengte van het dak te plaatsen, en op de nieuw aangebrachte verdiepingsvloer een 10 meter brede schuifbare glazen pui te plaatsen die over de begroeide tuinen van de buren kijkt. Hier is ook een buitenruimte gecreëerd.

Door een transparant (glazen) volume te bouwen in de ruimte, blijf je de volle lengte van de hal ervaren en de kracht van de oude repeterende dakspanten, maar zijn de ruimtes klimatologisch beter beheersbaar. Binnen de glazen ruimte is de temperatuur regelbaar. Oud en nieuw komen samen in zichtbaarheid van de materialen, ervaring van de oude garageloods, en van de aanwezigheid van het oude (eveneens glazen) bedrijfsleidershuisje dat nog in de ruimte is gebleven.

Meer weten? Bekijk hier het filmpje: Woonwerkpand 12N Stedenbouw

Opdrachtgever: eigen opdracht
Ontwerp: 2009
Realisatie: zomer 2009 – voorjaar 2010

 

Ontwerp woonhuis, Sint-Oedenrode

Woonhuis Sint Oedenrode

Bij Ellen en Adrie moest iets veranderen. Het huis was oud. Het was op. Maar de plek is prachtig, en ze willen echt niet weg. Ze wonen landelijk, met plaats voor henzelf, hun drie kinderen én twee paarden.

In het kennismakingsgesprek was het al direct duidelijk dat 12N Urban Matters graag voor Ellen en Adrie wilde ontwerpen. ‘Hartelijk, open, gewoon en ongewoon, en nieuwsgierig naar de toekomst’. Daarnaast willen ze graag aan de slag!

Het proces startte. Met eerst de tijd nemen voor gesprekken over wonen, over leven, over thuis zijn en thuis voelen. Op pad naar andere referenties voor de goede beelden. Dan workshops meten en bouwen met de kinderen en uiteindelijk rekenen,  tekenen aan het ontwerp en bouwen.

In opdracht van: Ellen en Adrie, Bram, Wieke, Rian
2014-2017

 


Oprichter broedplaats TAC, Eindhoven

TAC_Temporary Art Centre

Zoals veel goeie ideeën is TAC gestart aan de bar in de kroeg.

Een aantal jaren later was er een stichting, een organisatie, een gebouw, maar vooral: heel veel kunstenaars, designers, muzikanten, theatermakers, mode-ontwerpers, architecten, die samen een bruisende experimentele broedplaats voor jongeren hebben gemaakt. Fulco Treffers was een van de oprichters, en jarenlang de ‘centrale middenvelder’ van deze dynamische vrijwilligersorganisatie. In deze periode ontwikkelde TAC zich van een idee op een bierviltje naar een projectplan, en van een pioniersfase naar een kernspeler in het Eindhovens en Nederlandse culturele landschap.

Vele tentoonstellingen, optredens, voorstellingen en festivals later leeft TAC als nooit tevoren. En kijkt Fulco zo nu en dan nog eens naar de vele filmpjes van TAC_Live of in de prachtige boekjes die gemaakt werden in de eerste jaren: VanTAC.

1999 eerste ideefase
2004 start TAC
2011 afscheid Fulco Treffers

www.tac.nu

Een aantal VanTAC boekjes zijn hier in te zien:
VANTAC 1
VANTAC 2
VANTAC 4
VANTAC 7
VANTAC 10
VANTAC 11
VANTAC 12
VANTAC 13

 

Social design,Eindhoven

Sonseweg_Onderzoek naar samenhang tussen ruimtelijke en sociale kenmerken

Het decor: een noordelijke buitenwijk in Eindhoven met honderdtwintig zéér kleine woningen – zo’n beetje de kleinste die er zijn in de stedelijke sociale woningsector. Een organisch gegroeid wijkje met een bonte mix aan mensen, die allemaal één of meerdere deuken hebben opgelopen en die in de buurt belandden simpelweg omdat ze nergens anders terecht konden. De vraag van de woningcorporatie aan 12N: wat zijn de woonwensen van deze groep mensen op het gebied van voorzieningen, ruimte en openbare ruimte?

Niet dat het de buurt slecht vergaat. Vijf jaar geleden was de omgeving nog een probleemgebied, maar door actief en gericht ingrijpen op sociaal vlak heeft de corporatie de rust in het gebied teruggekregen. Een wekelijkse koffiehoek, waar bewoners elkaar en diverse welzijnsprofessionals treffen,  is al ingericht. Deze koffiehoek werkt verbluffend, en je zou kunnen concluderen: veel bereikt, einde verhaal. Maar de corporatie was wel nieuwsgierig naar meer.

Want wat ook organisch lijkt te zijn ontstaan is de buitenruimte, direct rondom de huisjes. Geen duidelijke inrichting, geen heldere scheiding tussen openbaar en privé. En geen prettige relatie tussen de woningen en het naastgelegen park. Moet daar iets mee gebeuren, volgens de bewoners? En zo ja, wat? De groep bewoners is zo divers en tegelijk zo specifiek, dat de corporatie niet goed weet wat de woonwensen zijn.

Een typische opgave voor 12N: het onderzoeken van de relatie tussen ruimtelijke en sociale kenmerken in de buurt. Onder de vlag van 12N gingen Mildred Montpellier (sociale en medische antropologie) en Wessel Dragt (ruimtelijke analyse) aan de slag. Het project werd opgedeeld in vier fases. Eerst werden de wensen en meningen van bewoners achterhaald door middel van interviews en gesprekken. Tegelijkertijd werd er een ruimtelijke analyse gemaakt.

Op basis van de resultaten werden vier scenario’s voor de openbare ruimte ontwikkeld. Deze werden aan bewoners gepresenteerd tijdens een gezamenlijke activiteit in het aangrenzende park. Meer dan de helft van de bewoners kwam. De meningen en ideeën die daar geopperd zijn, werden meegenomen in het definitieve voorstel voor de buitenruimte.

De gekozen aanpak leverde een extra uitdaging op. Parallel aan alle open gesprekken met bewoners moest er continu op de achtergrond worden doorgerekend: in hoeverre moesten de ambities worden getemperd of juist gestimuleerd? Ontwerptekeningen en Excelsheets liepen hand in hand. Verschillende bewoners stonden ook open voor meehelpen, zoals bij snoei- en leeghaalacties. Met als resultaat een veilige, prettige buitenruimte die gedragen wordt door de buurt.

Opdrachtgever: Woonbedrijf, district Woensel-Noord
In samenwerking met: Wessel Dragt en Mildred Monpellier
Periode: januari – juni 2012