Hasselhoff, David for friends

Hasselhoff, David for friends

Dit strandhuisje werd min of meer van de sloop gered. Maar met hulp van kunstenaar Marsel Pott omgebouwd tot een studentenstudio, gastenverblijf, artist-in-residence plek, én een extra corona-thuis-werkplek. Met hergebruikte kozijnen van windscherm, schuur en caravan, verhuisdekens, winkelmandjes en een ‘antiek’ ladekastje. Leuk om opdrachtgever te zijn en het denk- en ontwerpproces te ondersteunen. En daarmee een klein praktijkonderzoek te doen naar duurzame toepassingen op schaal van een tiny house. Wat een luxe!

Winnen in Europa!

Winnen in Europa!

Space-S wint de prijs voor het beste sociale woningbouwproject van Europa.
Ongelofelijk…

Het begin in 2012 met de vraag van Woonbedrijf: “We hebben een stuk grond. Wat zou jij hier ontwerpen? Welk type woningen? Hoe ziet dat eruit?” Ik antwoordde met: “Geen idee, laten we het aan de toekomstige bewoners vragen, net zoals we dat steeds vaker in bestaande wijken doen.”

Dit was het begin van een experimenteel ontwerp- en ontwikkelproces, waarbij de co-creatie-knop voor 100% open ging: toekomstige bewoners werden (mede-)opdrachtgever en waren bepalend in alle te maken keuzes. ‘Create your own SPACE-S.’ Ik ontwierp geen gebouw maar een proces, waar ik zelf leiding aan mocht geven.

Dit project had als doel om een betere wijk of buurt te maken, vanuit de gedachte dat mensen prettiger wonen als ze een grote betrokkenheid hebben bij de woon- en leefomgeving. De inzet van alle mensen uit het team maar vooral van alle betrokken bewoners heeft de verwachtingen ver overtroffen. Het resultaat: binnen budget en binnen geplande tijd werden 402 sociale huurwoningen gebouwd. Gewoon goede betaalbare woningen, een mix van woonvormen, met kwaliteit en zorg ontworpen en gebouwd. De bewoners wonen er inmiddels al twee jaar en organiseren en bezoeken met elkaar de activiteiten rondom beheer en samenleven.

Het succes van zo’n innovatie brengt je op veel plekken. Ik mocht presentaties geven bij diverse afdelingen van gemeente Amsterdam, Rotterdam, Utrecht. Ik stond in programma’s van Pakhuis De Zwijger en We Make The City. Ik vertelde over Space-S aan diverse corporaties van Limburg tot Overijssel, en werd jurylid voor een initiatief-project van Rochdale. Renda en Neprom stelden Space-S enkele jaren op in het lesprogramma. En sinds een paar dagen mag ik met dit thema aan de slag bij Intermaris, corporatie in Hoorn.

De waardering voor Space-S kregen we al in Nederland, met de Vanenburg Award voor het beste co-creatie project van de corporatiesector. En ook de architectuurprijzen in Eindhoven van zowel de vakjury als het publiek werden in de wacht gesleept. Landelijk werd Space-S eerste bij de BNA-architectuurprijs, in de categorie ‘sociaal’, en eerste bij de overall publieksprijs.

En afgelopen vrijdag won Space-S ook op Europese schaal: De eerste prijs voor de European Collaborative Housing Award 2019! Wat een eer.

Heel veel dank voor dit bijzondere avontuur, aan alle alle bewoners die mee hebben gewerkt! En veel veel dank aan Angelique, Harald en alle anderen (Woonbedrijf), Rutger (Buch), Stefan (Conversation Next), Tess en Maarten (Urhahn Urban design), Aron en vele anderen (Inbo architecten), Arno en vele anderen (Stam + De Koning).

Zoetermeer kaart

 

De stad zingend laten praten

Fulco Treffers en Ronald Schepers laten de stad zingend praten. Zoetermeer, de geplande stad, die verder groeit. De geplande stad, die op zoek is naar identiteit en waar participatie nog in de kinderschoenen staat. Hier zijn Fulco Treffers en Ronald Schepers op verzoek van de gemeente aan de slag gegaan om zoveel mogelijk verschillende mensen over de toekomst van hun stad te laten nadenken.

De eerste vraag die ze stelden aan mensen op straat?
‘Als je denkt aan Zoetermeer in 2030 zoals jij het graag zou zien, welke muziek komt er dan in je op?’ De antwoorden zijn verrassend, vormen een hommage aan de stad en de inwoners, en leggen de basis voor het vervolg van de samenspraak.

Enkele voorbeelden:
“Leef – Andé Hazes” omdat je hier kunt en moet genieten!
“With a Little Help from My Friends – Joe Cocker “omdat ik hier oud wil worden en zorg met vrienden wil delen.
“De Toekomst Is Van Ons – Gers Pardoel” omdat we meer moeten doen voor jongeren, en ook om ze in de stad te houden.
“Metamorphosis – Philip Glass” omdat de stad én de mens continu in ontwikkeling is.
“Forever Young – Alphaville” omdat dit een jonge stad is en vooral ook jong en fris moet blijven.

In totaal deelden meer dan 600 Zoetermeerders hun nummer op een voor iedereen toegankelijke website. De conclusies: inwoners zijn trots op hun stad en hebben een sociaal hart.
Dit hebben we meegenomen is het vervolg van de samenspraak, die was opgebouwd uit vier ronden. Van ophalen, beoordelen en waarderen, keuzes maken tot uitvoeren. Aan alle gesprekken, bijeenkomsten en online onderzoeken hebben meer dan 2.000 mensen deelgenomen.

Resultaat van onze samenspraak hebben we samengevat in de kaart van Zoetermeer. Een kaart waarin woonwijken, straten, parken namen hebben gekregen van de nummers uit de play list van Zoetermeer 2030. Want Zoetermeer is de stad waar je hardop mee mag zingen!

(met dank aan Wessel Dragt)

Not a coincidence

Not a coincidence

I visited the international urban design festival/congress #CANactions in Kyiv about the topic of ‘communities’. Looked at from a national and international perspective. How to cooperate between local initiatives and governmental structures? How to act as a professional in a new context of stakeholders and activists?
And just before that I was in Ternowa, a very small village in eastern Ukraine, where I made some ultra quick sketches for local public space in 2018. This was the base and inspiration for this initiative of a new park. Built by #burcamp volunteers from other cities, together with the local community.
The best combination of talking, acting, learning, doing, discussing, informing, trying, making, exchanging.

 

Jurylid Hofgeest, Rochdale

Jurylid Hofgeest, Rochdale

Amsterdam Zuid-Oost. In een van de grote flatgebouwen van Rochdale staat een bijzondere combinatie van ruimtes vrij. Partijen uit de stad werden uitgedaagd om ideeën aan te leveren, voorstellen in te dienen. Doel was om goede betaalbare kleine huisvesting te bieden maar ook op de begane grond een maatschappelijke meerwaarde voor de omgeving te creëren.

Als jurylid was ik aanwezig bij de top-vier projecten die een presentatie hielden. Geen makkelijke keuze omdat bij elk voorstel andere kwaliteiten uitblonken: doel van het project, kwaliteit van het ontwerp, kracht van de organisatie, power van de presentatie, haalbaarheid.

Het idee van de winnaar, La Casa Hofgeest, is een samenwerking van Unite Multizorg, ProFor, HUNK design en Placemakers. Hun idee? Een combinatie van een ontmoetings- en verbindingsplek voor buurtbewoners, een woonplek aan 8 jongeren met LVB en dé schakel in het netwerk in de H-buurt. Gefeliciteerd!

https://www.rochdale.nl/over-ons/nieuws-publicaties/nieuwsbericht/la-casa-hofgeest-wint-woonchallenge-hofgeest/

Krijt op beton. Stift op glas

Krijt op beton

Ruim twee jaar geleden maakte ik met bevriend kunstenaar Rob Looman twee tekeningen op de grond van een deel van 12N-kantoor in Eindhoven. Twee projecten die de schaalverschillen van mijn werk weergaven: de plattegrond van de Oekraïense stad Mariupol aan de Azov zee, en de plattegrond van een nieuwe vrijstaande woning in Sint-Oedenrode.
Vanaf het begin was ik enthousiast maar ontbrak er nog iets: mensen. En nooit was er een aanleiding om met die gedachte nog iets te doen. Tot eind oktober.

Stift op glas

Tijdens een diner voor 100 mensen hebben de Oekraïense kunstenares Masha Reva en de Nederlandse danseres Inez Wolters (van LaPiratesse) een extra laag toegevoegd aan het gebouw en kantoor. Zwart en wit op glas.
Toen wij Masha en Inez aan elkaar koppelden hadden we dit effect niet durven hopen. Een blijvende herinnering aan een bijzondere avond. De avond dat ook nog eens onze nieuwe artist residency The Dutch Datcha werd geopend.

Naast een menselijk gebaar, en een mooiere hal komt hier ook een andere wens meer in vervulling: meer werken in en met de cultuursector. Een jaar geleden begon ik als coach/meedenker bij het gezelschap Bouwjaar84 in Tilburg. En sinds deze zomer werk ik aan de ontwikkeling van een cultuurkavel in Leidsche Rijn / Utrecht, voor RAUM en gemeente Utrecht. Ik voel me er prettig bij, al die creatieve geesten met hun rare kronkels om me heen.
Kronkels? Nee, dansende lijnen van een vrouw. De vrouwelijk dans van de lijnen.

https://www.youtube.com/watch?v=Pm9GBzA7ZN4

The dynamics of uncertainty

It is certainly dynamic. But, just as certainly, not always positive. There are many concerns about the developments on the Sea of Azov. It is the place where the Russian navy opened fire on Ukrainian ships, and where ships and crews were taken. Friends and acquaintances in Mariupol, the Ukrainian port city, have since been living in even greater uncertainty. The statements such as ‘it is bad here, but it is a stable kind of bad’ keep being mentioned …

In October, I was still in the Ukrainian city of Zhytomyr, ending a research project about the possibilities to link together cultural and spatial policies. This project initiative was started by the residents of Zhytomyr, and resulted in a week-long conference. Recently, there has been some more room for developments granted, with possibly more ahead. Old and expired monuments are being refurbished. Forgotten museum collections are being broadened. There is a growing  appreciation of crafts. Design and architecture are receiving increased attention, while urban development is slowly becoming a profession that can be used for improving the quality of life instead of being used for political (socialist) ideals promotion.

At the conference, at which Marjo van Schaik and I were international keynote speakers, we met with three ministers as well as with the president’s wife. That is only a bottom-up PR initiative with impact! A day after returning to the Netherlands, I received a request from an interior design agency from Kyiv, inquiring whether I would like to participate in a design concept for a large office in the center of the city. The assignment was bigger than interior design only. A week and a half later, for three days, together we were intensively involved in the transformation of an office. The kind of transformation which should symbolize the transformation of the state-owned enterprise – from oil and gas to solar and air energy, from corruption to transparency, from a closed stronghold attitude to an open and inviting one. But the project also made me aware  of  “the dynamics of uncertainty” – that even after a quick action under high pressure, I would still have to wait a few weeks (or months, maybe?) for a definitive answer about a possible continuation of this assignment. The reason for that? The unrest on the Sea of Azov.

Space-S in de prijzen

Space-S wint  twee (!) landelijke architectuurprijzen

De nominatie was al eervol, maar het was ronduit fantastisch dat Space-S gisteren twee prijzen in de wacht sleepte bij de Bond Nederlandse Architecten (BNA) voor Het beste gebouw van 2018.

Fulco Treffers werd tijdens de prijsuitreiking geïnterviewd: “Ik kreeg een aantal jaar geleden de vraag ‘Wat zou je op deze lege plek bouwen? Welke woningen? En hoe zou dat er uit moeten komen te zien?’ Ik heb toen geantwoord: ‘ik weet het niet, maar we kunnen het gaan vragen aan de bewoners. Een puntje is wel: die zijn er nog niet.’ Het blijft ontzettend stoer dat Woonbedrijf het heeft aangedurfd om het proces echt om te gooien. En ik was blij en trots om dat proces te begeleiden.”

Eerlijk is eerlijk: wie had gedacht dat we hier nu zouden staan bij de landelijke architectuurprijzen? Veel mensen waren vooraf bezorgd. Kun je wel een mooi gebouw maken als zoveel mensen en meningen mee mogen doen? Blijkbaar wel. Maar het is nooit een doel geweest om architectuurprijzen in de wacht te slepen. We wilden gewoon een heel goed wooncomplex maken, en dan is architectuur daarin een onderdeel.

De jury verkoos Space-S tot beste gebouw van 2018 in de categorie Leefbaarheid & Sociale Cohesie: Space-S laat zien hoe je bewoners – ook in de sociale huursector – direct kunt betrekken bij hun leefomgeving. De architectuur is pretentieloos en dienend, wat past bij deze functie, en ook de stedenbouwkundige compositie is raak.

Space-S sleepte ook de publieksprijs in de wacht, die de BNA in samenwerking met de Volkskrant had georganiseerd. Nu maar hopen dat het meevalt met al die bussen architectuurtoeristen… De “over all winnaar” voor de vakjury was Het Gelders Huis in Arnhem, ontworpen door Team V Architectuur. Space-S won eerder de Vanenburg Award (corporatieprijs) en zowel de publieksprijs als juryprijs in Eindhoven.
De samenstelling van het team: Inbo architecten, Urhahn Urban Design, 12N Urban Matters, Woonbedrijf, Stam + De Koning, Conversation Next, Rutger Büch.

Eindhoven. Not for Sale.

Eindhoven. Not for Sale.

Soms gaat iedereen er op een debatavond vol in! Dit was zo’n avond.
De setting: Tegenlicht-040-meetup ‘City for Sale’ van de VPRO.

De kwaliteit van de sprekers, Marleentje Weismann, Alwin Beernink en Cees-Jan Pen, en van het publiek maakte het voor mij als moderator mogelijk om de avond scherp, dynamisch en urgent te maken. De thema’s waren gentrification, druk op de woningmarkt en de schaal van de stad. Met als kernvraag: Van wie is de stad? En in dit geval: van wie is Eindhoven?
City for Sale? Dat gaat in Eindhoven toch niet gebeuren?

Iedereen deelde het beeld van Tegenlicht: de ideale stad is een stad met een bonte mix van mensen, een diverse groep, een plek waar ruimte is voor iedereen. In Amsterdam ontstaat een monocultuur als gevolg van de enorme marktdruk. Waar het tv-programma een sfeer van grootheids-denken en sociale verslagenheid achterliet, was de Eindhovense zaal veel constructiever. De dromen van een ideale stad en de werkelijkheid van een enorme marktdruk kunnen bij elkaar worden gebracht.

Vijf inzichten die ik deze avond heb verzameld om dit tegen te gaan.

1 Andere spelregels bij (her)ontwikkelingen
We werken al jaren met maar 1 spelregel: wat is de verhouding tussen goedkope huur, (middel)dure huur en koopwoningen. Dit is mooi, maar lang niet alles. Je kunt op allerlei manier spelregels definiëren die meer belangen dienen. Je kunt iets zeggen over functie en grootte van de openbare buitenruimte, publiek gebruik binnenruimte, levendige begane grond, groen, plek voor kinderen, noem maar op. Maak met deze spelregels geen heilige formule voor de hele stad, maar juist een manier om verschillen te benoemen.

2 Communicatie
De communicatie bij nieuwe ontwikkelingen kan en moet veel zorgvuldiger. Ga in gesprek, samen met betrokkenen over toekomst. Neem iedereen, huidige bewoners, gebruikers én plannenmakers mee. Vertel elkaar verhalen, maak samen één verhaal. Leg de wensen en ideeën op tafel en kijk naar de gemeenschappelijke meerwaarde. Er zijn plekken waar dit goed gaat, maar het gaat heel vaak ook nog erg mis.

3 Creatieve sector
Er is veel zorg over de betaalbaarheid van woningen, maar zeker ook over voldoende betaalbare ateliers. Juist de creatieve sector moet gezond blijven. Ruimte voor continue aanwas van creativiteit is van belang van voor een gezonde stad. Zij zorgen voor de nieuwe onderwerpen, nieuwe inzichten, nieuwe woon-, werk- en leefvormen.
Er gaat weinig geld om in deze sector. Dus moet er financieel rekening gehouden worden om vrije ruimte voldoende vrij te houden. Behoud en versterk de broedplaatsen in de stad. En durf ook op andere plekken in de stad keuzes te maken die niet alleen over directe winst gaan: neem bijvoorbeeld in de onderhandeling met beleggers mee dat naast de supermarkt permanent ruimte wordt gemaakt voor een creatieve popup-store, met een veel lager huurbedrag.

4 Regionale samenwerking
Bewoners denken niet in gemeentegrenzen. Maar wel in reistijd. En in woonmilieus. Er is veel meer ruimte voor differentiatie in de stad, als we de stad definiëren als regio en mits we de ov- en fietsverbindingen veel beter maken. Dag en nacht. Op die manier kun je veel meer mensen zich thuis laten voelen, en gebruik laten maken van de diversiteit aan faciliteiten in die de regio biedt, inclusief de stedelijke kern. Je kunt en moet de verschillen laten bestaan én de verbindingen verder uitwerken.

5 Wat voor stad wil je zijn?
Als laatste, terug naar de kernvraag: van wie is de stad? En dus: wat voor stad wil je zijn? Een lange termijnperspectief. Een consistent verhaal. Het lijkt zo eenvoudig, maar dat is het niet. Wil je een werkstad zijn? Een studentenstad? Een dynamische stad? Een complete stad? Een internationale stad? Een winkelstad?
Waar ligt de focus van de ideale stad Eindhoven? Als je dit scherp hebt, dan heb je de basis van de agenda voor de kwalitatieve aanpak. De kwantitatieve aanpak komt daar uit voort.

Eindhoven. Not for Sale.

kunst

Abstracte kunst

Een avond in Zoetermeer.
Ik ben uitgenodigd door de Schatbewakers.
Een desolaat woon-winkelcentrum.
Een ruimte vol planten en uitstallingen van tupperware.
Een presentatie van een specialist-bewoner over de geschiedenis van het centrum.

Hij toont een bestemmingsplankaart uit 1975.
Een kunstwerk.

Twintig bewoners en ondernemers die in anderhalf uur het huidige centrum vakkundig fileren.
Aan de hand van filosofie van oa Plato en Jos Kessels. Temidden van de tupperware-bakjes.

De avond was abstracte kunst.